"Er bestaan geen tirannieën die niet proberen de kunst in te perken, omdat ze zien welke kracht kunst heeft. Kunst kan de wereld dingen vertellen die op een andere manier niet gedeeld kunnen worden. Kunst brengt gevoelens over."
- Volodymyr Zelensky, President van Oekraïne
DENKEN
Het partnerschap tussen het M HKA en PAC begon met het project 'Imagine Ukraine', gericht op een beter begrip
om de relatie tussen Oekraïne en de Europese Gemeenschap te bevorderen. Deze ambitie
verwoordden de organisatoren in de tekst ‘Let’s Imagine’ is a bridge.
Imagine Ukraine ontstond uit het besef dat we verder moeten kijken dan de onmiddellijke urgenties, hoe dringend die ook blijven. Het project wil zich openstellen voor bredere reflectie en langetermijnperspectief, die beide nodig zijn om zich de toekomst voor te stellen. Alle onderdelen van het project passen in dat kader. Kunst rijkt die reflectie aan.
Het project wil ook bouwstenen toevoegen voor een gedeelde verbeelding van Oekraïne.
(c)Oleksandr Burlaka, February 18, Lypska st., Kyiv, 2014 - Courtesy of the Artist
Geschiedenis is daarbij een belangrijk onderdeel, en dus vroegen we enkele vooraanstaande historici om een bijdrage.
Timothy Snyder, hoogleraar geschiedenis aan de Yale-universiteit en vooraanstaand specialist van de geschiedenis van Centraal-Europa, maakte 3 video's rond drie onderwerpen die volgens hem centraal staan. In Ukrainian Victory toont hij aan wat de redenen zijn voor de voorziene overwinning van Oekraïne in de oorlog met Rusland, en waarom dat existentieel is voor de werelddemocratie. In History but more so legt hij uit waarom een inzicht in de gecompliceerde Oekraïense geschiedenis zo belangrijk is voor het denken over de geschiedenis van Europa (en de wereld) tout court – en hoe hij de toekomst van Europa ziet. Met Tyranny, tenslotte, bespreekt hij de impasses die ervoor zorgen dat tirannieën teloorgaan.
Serhii Plokhii is hoogleraar Oekraïense geschiedenis aan de Harvard-universiteit, waar hij ook directeur is van het Harvard Ukrainian Research Institute. Voor dit project schreef hij het essay Ukraine: Gateway to Europe, waarin hij wijst op de specifieke rol van Oekraïne in de Europese geschiedenis, alsook op de multiculturele wortels van de Oekraïense identiteit.
Thomas Weihe, voormalig hoofd van de Victor Pinchuk Foundation, schreef Real Decommunisation. Weihe beweert dat de oorlog in feite een vernietiging is van alle banden met Rusland en een kans voor Oekraïne om opnieuw te beginnen. Hij verwijst daarbij naar de kritiek van Poetin op de Oekraïense de-communiseringspolitiek, en zijn berucht dreigement om Oekraïne 'een echte de-communisering' te laten zien – waarmee hij eigenlijk aangaf Oekraïne als staat te willen vernietigen.
Elk van de partners zal momenten van reflectie organiseren. De reflectieruimtes bestaan uit levendige gesprekken en uitwisselingen van ideeën. De ruimtes doen ons gezamenlijke begrip groeien en evoceren Oekraïne in al zijn concreetheid en complexiteit, met zijn mogelijkheden en vluchtlijnen.
Op 12 april 2022 organiseerde het Huis van de Europese geschiedenis in Brussel een onlinedebat onder de titel Ukraine. A European History, dat gemodereerd werd door dr Maria Falina, assistant professor Europese geschiedenis aan de School of History and Geography, Dublin City University.
De sprekers waren:
- Dr. Uilleam Blacker, associate professor in de vergelijkende cultuur van Rusland en Oost-Europa, UCL School of Slavonic and East European Studies, Londen.
- Prof. Oksana Mikheieva, docent sociologie, Ukrainian Catholic University, Lviv en DAAD professor aan de European University Viadrina Frankfurt (Oder).
- Prof. Andriy Zayarnyuk, hoogleraar in het departement Geschiedenis van de Universiteit van Winnipeg.
Aleksander Kwaśniewski, President of Poland (1995-2005), and Serhii Plokhii, Director of Ukrainian Research Institute, Harvard University - Photographs provided by the PinchukArtCentre © 2022. Photographed by Valentyna Rostovikova.
Serhii Plokhii, Director of Ukrainian Research Institute, Harvard University, Yevgenia Belorusets (Ukraine), artist, and Nikita Kadan (Ukraine), artist - Photographs provided by the PinchukArtCentre © 2022. Photographed by Valentyna Rostovikova.
Op 21 april organiseerde het PinchukArtCentre een debat onder de titel Defending Freedom.
Moderator was Aleksander Kwaśniewski, van 1995 t.e.m. 2005 president van Polen, en voorzitter van de raad van bestuur van YES/Yalta European Strategy.
Sprekers waren Anastasiia Gulej, holocaust-overlevende en Oekraïense vluchtelinge; Serhii Plokhii, directeur van het Harvard Ukrainian Research Institute; de fotografe en schrijfster Yevgenia Belorusets, en de Oekraïense kunstenaar Nikita Kadan.
Bart De Baere (M HKA), Bjorn Geldof (PinchukArtCentre) and Nikita Kadan (Ukraine) on How to Imagine a Country - Photographs provided by M HKA © 2022. Photographed by Evenbeeld.
Op 5 mei 2022 organiseerde het M HKA en het PinchukArtCentre een Q&A met Nikita Kadan.