"Er bestaan geen tirannieën die niet proberen de kunst in te perken, omdat ze zien welke kracht kunst heeft. Kunst kan de wereld dingen vertellen die op een andere manier niet gedeeld kunnen worden. Kunst brengt gevoelens over."

- Volodymyr Zelensky, President van Oekraïne

Oksana Shachko / Оксана Шачко

(c)Oksana Shachko - photo: M HKA

Oxana Shachko (1987-2018) was een kunstenares en activiste uit Oekraïne. Samen met Anna Hutsol en Alexandra Shevchenko staat ze bekend als een van de oprichters van FEMEN. De groep organiseerde publieke demonstraties en acties in verschillende landen tegen seksisme en gender-ongelijkheid, en tegen het dogma en het paternalisme van de kerk. Shachko werd vanaf jonge leeftijd opgeleid in de traditionele orthodoxe icoonschilderkunst. Ze keerde later in haar leven, tijdens haar ballingschap in Parijs, terug naar deze schilderstijl en maakte een reeks schilderijen die de gezamenlijke titel Iconoclast dragen. Op elk schilderij zien we in eerste instantie een traditionele scène, maar toch vallen hier en daar subversieve details op. Op een diptiek dat de kruisiging uitbeeldt, zien we dat één personage een vrouw is. Het andere is een man en bij nader inzien heeft hij een erectie (wat vaak gebeurt op het moment dat mannen overlijden). Op een afbeelding van Sint-Michael zien we dinosaurussen in plaats van een draak. En op een schilderij met engelen zien we dat ze roulette aan het spelen zijn. Zulke details, hoewel sommigen ze als provocerend ervaren, zijn niet bedoeld als antireligieus, maar ze zijn zowel een statement tegen indoctrinatie als een oproep tot openheid.