"Er bestaan geen tirannieën die niet proberen de kunst in te perken, omdat ze zien welke kracht kunst heeft. Kunst kan de wereld dingen vertellen die op een andere manier niet gedeeld kunnen worden. Kunst brengt gevoelens over."

- Volodymyr Zelensky, President van Oekraïne

Jan Cox

(c)image:M HKA
Untitled, 1949
Prent , 560 x 440 mm
lithograph on paper

Vanaf de late jaren '40 komen er enkele prachtige werken tot stand, zoals enkele portretten van Yvonne. “Het gevoel steeds opnieuw geboeid te zijn door het mysterie van het uniek-zijn van een bepaald individu zet de creatieve werkzaamheid in gang”, schrijft Cox in een artikel over het portretschilderen. Cox’ portretkunst is dan ook steeds een streven geweest naar het herstel van de waardigheid van de mens, en de schoonheid die vervat ligt in de specifieke uniciteit van elk individu.

"Het portret van iemand is het beeld van iemand, dat zich heeft gevormd in de geest van een ander. Iemand kan alleen herkend worden als hij gezien is door iemand anders, en dat betekent naar waarde geschat. Het portret is de getuigenis van iemands bestaan. Een menselijk wezen krijgt alleen betekenis in verband met andere menselijke wezens, en hij verkrijgt aldus een extra dimensie als werkelijkheid en waarachtigheid, wanneer hij als beeld is vastgelegd. Ik denk dat het een natuurlijke en gerechtvaardigde voldoening is voor ons menselijke zelfbewustzijn, waneer het portret als blijvend bewijs daar is dat we gezien zijn geweest." (Jan Cox, 1964)